بهترین زمان کاشت نهال گیلاس؛ از کاشت تا داشت و برداشت
بهترین زمان کاشت نهال گیلاس؛ از کاشت تا داشت و برداشت
پاسخ به این سوال که بهترین زمان کاشت نهال گیلاس چه وقتی است، شاید نیازمند بررسی‌های تخصصی باشد که در این مقاله به آن‌ها پرداخته‌ایم. شاید شما هم مانند بسیاری از افراد طرفدار سرسخت گیلاس هستید؛ اما به دلیل آشنا نبودن با اصول پرورش آن در کاشت و برداشت این میوه، موفق نبوده‌اید.
عوامل فراوانی وجود دارد که باعث شکست خوردن فرایند کاشت و برداشت نهال گیلاس می‌شود؛ اما خبر خوب این است که کاشت و پرورش درخت گیلاس، اصول ساده اما بسیار کلیدی‌ای دارد که اگر به درستی رعایت شوند دیگر خبری از از بین رفتن یا میوه ندادن درخت گیلاس نخواهد بود.
اگر کنجکاو هستید تا بیشتر درباره‌ی این نکات ساده اما کاربری که توسط بسیاری از افراد نادیده گرفته می‌شوند بدانید، با ما در ادامه همراه باشید. ما در ادامه به بررسی گیلاس، اصلی‌ترین فواید آن برای انسان، بهترین زمان کاشت نهال گیلاس، راهکارهای مراقبت از درخت گیلاس و برداشت آن خواهیم پرداخت.
روش کاشت درخت گیلاس و شرایط نگهداری از درخت گیلاس
گیلاس یکی از خوشمزه ترین و محبوب ترین میوه هاست. این میوه شیرین و آبدار، کوچک و در رنگ هایی از زرد تا سرخ مایل به سیاه است. هسته گیلاس بسیار سفت و کوچک است که دور آن را گوشت پوشانده است. فصل گیلاس اوایل تیر و اواخر اردیبهشت است. ارتفاع درخت گیلاس بین 6 تا 9 متر است.
گیلاس از تیره گلسرخیان و بومی مناطق جنوب شرقی اروپا و آسیای غربی است. گیلاس احتمالا از منطقه‌ای بین دریای سیاه و دریای خزر منشاء گرفته است. برخی از ارقام گیلاس خودناسازگار و دگر ناسازگار هستند و نیاز به ارقام گرده دهنده دارند. برای این منظور از از ارقام گرده دهنده به نسبت ? به ? و حتی نصف به نصف استفاده می شود. گیلاس Prunus avium به خانواده Rosaceae تعلق دارد.
گیلاس نیز مانند درخت هلو و گوجه دارای شاخه‌های کاذب میباشد که هنگام هرس باید حذف شوند. زیرا شاخه‌های کاذب یا شیفون فقط حاوی جوانه‌های زایشی بوده و در نوک شاخه جوانه رویشی دارند.
برای کاشت گیلاس، فضای کافی را لحاظ کنید. به طور کلی ? متر فضا بین درختان کوچک گیلاس باید برقرار باشد. اگر اندازه درخت گیلاس شما نرمال است، باید بین درختان دو برابر فاصله اعمال کنید. برای کاشت درخت گیلاس، از خاک با مواد مغذی فراوان و کیفیت عالی استفاده کنید. عمق گودال از اندازه توده ریشه درخت بیشتر نباشد.
بهترین زمان کاشت نهال گیلاس
انتخاب بهترین زمان کاشت نهال گیلاس، اولین قدم برای کاشت موفق آن است. به طور کلی، بسیاری از افراد عقیده دارند پاییز بهترین زمان کاشت نهال گیلاس است؛ زیرا در این صورت ریشه آن با گذر زمان، توسعه یافته و مقاومت آن در زمستان بالا خواهد بود.
در حقیقت انتخاب بهترین زمان کاشت نهال گیلاس به عواملی مانند نوع نهال، اندازه و سلامت ریشه آن، محیط زندگی، فصل، دمای هوا در روز کاشت، آبیاری و … بستگی دارد.
با توجه به اینکه درختانی مانند آلو، گیلاس، آلبالو و … به شرایط کم‌آبی، خشکی و گرمای بیش از حد حساس هستند؛ کاشت این درختان نباید در فصل بهار انجام بگیرد. هنگامی که نهالی کاشته می‌شود، در ابتدا به دلیل جا به جا شدن به آن شک وارد می‌شود. این نهال به زمان نیاز دارد تا بتواند ریشه خود را قوی کند.
مناطق گرمسیر
در مناطق گرم و معتدل، بهترین زمان کاشت نهال گیلاس فصل پاییز است؛ زیرا در پاییز گیاهان به تازگی وارد مرحله‌ی خواب زمستانی شده‌اند. بدین ترتیب نهال گیلاس قبل از رسیدن سرمای زمستان به محیط جدید عادت کرده و ریشه‌های خود را محکم می‌کند. این الگو، مختص مناطق گرمسیر است که دمای پاییز و زمستان به طور تقریبی یکسان است و یخبندان‌های شدید ندارند.
مناطق سردسیر
کلا بهترین زمان کاشت نهال در مناطق سردسیر، اواخر زمستان یعنی حدود سه هفته قبل از بیداری ظاهری گیاهان از خواب زمستانه است. با توجه به اینکه در مکان‌های سردسیر، زمستان‌ها با بارش برف، باران و یخبندان شدید همراه است، بهتر است شروع خواب زمستانی درخت را برای کاشت آن انتخاب نکنید.
علت این است که در این مناطق، یخبندان و بارش برف به راحتی می‌تواند نهال تازه کاشته شده را از بین ببرد. انتهای زمستان هنگامی که سوز و سرمای بیش از حد سپری شده است، بهترین زمان برای کاشت درخت گیلاس است. در این زمان درخت همچنان در خواب زمستانی بوده و از خطرات سرمازدگی در امان است.
آب و هوا درخت گیلاس :
گیلاس آب و هوای گرم و بدون بارندگی را در فصل رشد و اواخر فصل برداشت می پسندد و به سرمای مناسب در دوره استراحت نیاز دارد. نیاز سرمایی گیلاس حدود 900 تا 1800 دمای زیر 5 تا 7 درجه است. نور مستقیم خورشید حداقل 6 تا 8 ساعت برای این درختان ضروری است. در واقع نور آفتاب باعث شیرین شدن میوه های گیلاس می شود.
دمای مناسب برای کاشت درخت گیلاس :
تحمل سرمای درختان گیلاس در برابر سرمای زمستان حدود 25- درجه سانتیگراد است و برای اینکه نیاز سرمایی این گیاه برطرف شود و بتواند به فعالیت گلدهی خود ادامه دهد می بایست در حدود 500-1200 ساعت را در طی زمستان حتما در دمای زیر 7 درجه بگذارند. به همین دلیل کاشت این گیاه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری یا امکان پذیر نیست و یا نتیجه خوبی در میوه دهی نخواهد داشت. زیرا در چنین مکان هایی نیاز سرمایی این درختان برطرف نمی شود.
خاک مناسب کاشت نهال گیلاس
پس از آگاهی و انتخاب بهترین زمان کاشت نهال گیلاس وقت فراهم کردن خاک مناسب این درخت است. این درخت سطحی و کم‌عمق است؛ از این رو به خاکی تا عمق یک و نیم متری نیاز دارد.
همچنین خاک بستر کشت این نهال باید دارای خاصیت زهکشی و تخلیه باشد تا در روزهای بارانی از غرق شدن ریشه‌های نهال گیلاس در آب، پوسیدگی، قارچ زدگی و فاسدشدن ریشه‌ها هم جلوگیری کند.
بهترین خاک برای کاش نهال گیلاس، خاک لومی و شنی است؛ اما به طور کلی این گیاهان خاک‌های سبک و ماسه‌ای را ترجیح می‌دهند.
نحوه‌ی آبیاری پس از کاشت درخت گیلاس چگونه است:
آبیاری درخت گیلاس؛ در هر مرحله از رشد، متفاوت است. این تفاوت از نظر میزان آب و همچنین دوره‌های آبیاری درخت، مد نظر خواهد بود.
در سال اول زندگی و کاشت نهال گیلاس، به طور متوسط هر دو هفته یکبار و در فصول گرم هر هفته یکبار به آبیاری نیاز دارند.
پس از آن در سایر مراحل رشد در فصول گرم سال نیز گیاه هر ماه دو مرتبه باید آبیاری شود.
به طور کلی درخت گیلاس، از درختان مقاوم نسبت به کم آبی محسوب می‌شود؛ با این حال لازم است تا آبیاری آن به صورت دوره‌ای انجام شود تا کیفیت محصول افت نکند.
فاصله‌ی کاشت درخت گیلاس چقدر است؟ نکات لازم برای کاشت گیلاس:
از آنجایی که درختان گیلاس برای رشد به نوردهی مناسب و فضای کافی احتیاج دارند، ایجاد یک فاصله مناسب که بتواند به این نیازهای گیاه پاسخ دهد ضروری خواهد بود. برای درختان کوچک، کاشت درختان گیلاس در فاصله 4 متری قابل قبول خواهد بود. اما در مورد درختان بالغ احتمالا به فاصله‌ای بین 30 تا 40 فوت یعنی معادل 9 تا 12 متر نیاز خواهد بود تا درخت بتواند به خوبی از نور و هوای اطراف خود بهره مند شود.
قلمه زدن درخت گیلاس چگونه صورت می‌پذیرد:
همان طور که عنوان کردیم، قلمه زدن به عنوان یکی از روش‌های مهم در تکثیر درختان گیلاس به شمار می‌رود. در این روش ابتدا باید بستر مناسب خاک تهیه شود. پس از آن، انتخاب قلمه انجام می‌شود. بهتر است قلمه از شاخه‌های جوان‌تر انتخاب گردد؛ این نوع قلمه‌ها معمولا شانس بیشتری برای ریشه دهی دارند.
همچنین شرط سالم بودن قلمه از دیگر اصول انتخاب قلمه است. پس از ایجاد قلمه و Planting a cherry tree، باید تا رسیدن ریشه‌ها به اندازه حدودا 4 سانتی متری منتظر ماند و سپس آن‌ها را جا به جا کرد.
باغداری و مراقبت‌های لازم از آفات و بیماری‌های درختان گیلاس چگونه است؟
شاید بتوان مهمترین قسمت از پرورش درختان را مراقبت از آن‌ها در برابر انواع بیماری و آفات دانست. عدم مراقبت از درخت می‌تواند صدمات جبران ناپذیری را به آن وارد کند. در مورد کاشت درخت گیلاس، نیز این آفات و بیماری‌ها همواره باید مورد توجه قرار گیرد.
مهمترین آفات پس از کاشت درخت گیلاس، شته‌ها هستند که مستقیما به میوه حمله می‌کنند و تا حد زیادی کیفیت محصول را تحت تاثیر قرار می‌دهند. کرم سر بزرگ نیز از دیگر آفات درخت گیلاس، است که معمولا در زمان خشکسالی و کم آبی درختان به آن‌ها حمله می‌کند. بیماری‌های قارچی و باکتریایی نیز می‌توانند دردسرهایی برای درختان گیلاس به وجود آورند. بنابراین سم پاشی به موقع و مراقبت‌های صحیح از درخت می‌تواند آن را از گزند آفات و بیماری‌ها مصون کند.
انتخاب نهال مناسب
پیش از اطلاع از اصول و بهترین زمان کاشت نهال گیلاس، باید نهال مناسب را فراهم کنیم. پرورش گیلاس از طریق نهال‌ها یکی از به‌صرفه‌ترین روش‌های بهره‌برداری از این گیاه است. اولین نکته‌ای که باید به آن دقت کنید، نوع نهال است. گیلاس‌ها بسته به نوع آن‌ها در برابر شرایط متنوع محیطی مقاومت مختلفی از خود نشان می‌دهند.
بیش از هزار نوع گیلاس وجود دارد، اما فقط تعداد معدودی از انواع گیلاس را می‌توان با موفقیت در باغ خود کشت کرد. هنگام تصمیم‌گیری در مورد نوع درخت گیلاس برای کاشت در خانه، باید چند نکته را به خاطر بسپارید. گیلاس شیرین و گیلاس ترش (آلبالو) محبوب‌ترین نوع گیلاس برای کاشت هستند.
گیلاس ترش یا همان آلبالو در برابر آسیب‌های محیطی مقاوم‌تر بوده و کم‌تر دچار بیماری می‌شود. گیلاس شیرین به دلیل طعم دلپذیر باعث جذب آفات مختلف می‌شود؛ از این رو نیازمند نگهداری، دقت، هرس و سم‌پاشی بیشتری است.
اگر قصد کاشت نهال گیلاس دارید باید از یک درخت آلبالو گرده دهنده در باغ، برای گرده‌افشانی و بارور کردن گله‌ای درختان گیلاس استفاده شود. در نتیجه به ازای هر ? درخت گیلاس، بهتر است یک درخت آلبالو در باغ کاشته شود یا از انواع مختلف گیلاس در یک باغ و در کنار هم استفاده شود.
برای محافظت گیلاس از پرنده چند روش وجود دارد :
در صورت امکان دور درخت حصار بکشید یا بر روی آن توری بگذارید. ضمن اینکه ضخامت و قطر سوراخ های توری نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
مگس میوه گیلاس نیز یکی از آفت های شناخته شده برای گیلاس است. برای نابودی آن می توانید از آفت کش ها استفاده کنید. این مگس باعث ایجاد کرم و نابودی گیلاس می شود.برای مراقبت درخت از پرندگان و آفات از راه های ارگانیک کمک بگیرید. سوسک ژاپنی نیز از آفت های شناخته شده برای گیلاس است.